Twierdza jest ostatnią książką Antoine'a de Saint-Exupéry'ego, który uważał ją za dzieło swego życia. Nie zdążył jednak jej ukończyć. Została wydana pośmiertnie w roku 1948. Jest to utwór wyłącznie medytacyjny, zawierający sumę doświadczeń i przemyśleń autora na temat nurtujących go problemów, a zwłaszcza relacji jednostki z sobą samą, społeczeństwem oraz Bogiem.

Czerpiąc z tradycji i doświadczeń klasycznego humanizmu, Saint-Exupéry ukazuje tu najpełniej swoją filozofię stawania się i wzrastania człowieka, który rezygnuje z łatwej formy szczęścia, by osiągnąć wartości nieprzemijające i wypełnić swe powołanie do wielkości. Ten traktat moralny wzniosłością tematyki i muzycznością stylu przypomina wspaniałą prozę biblijną.

Pisarz nadał książce formę utopii filozoficzno-społecznej: władca idealnego królestwa Berberów chce zbudować w sercu pustyni pewien społeczny ład, formę harmonijnej cywilizacji, w której jednostka - poprzez pracę oraz więzy ze światem i ludźmi - znalazłaby sprzyjający klimat do wydobycia z siebie wszystkich duchowych możliwości. Głównym celem władcy wznoszącego ową «twierdzę» jest więc człowiek, którego trzeba ukształtować, aby mógł stawić opór grożącym mu niebezpieczeństwom.